WIRUS RSV (ANG. RESPIRATORY SYNCYTIAL VIRUS) JEST WIRUSEM NABŁONKA ODDECHOWEGO Z RODZINY PARAMYKSOWIRUSÓW. WYWOŁUJE ON INFEKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO, KTÓRYCH PRZEBIEG W NIEKTÓRYCH PRZYPADKACH MOŻE MIEĆ BARDZO CIĘŻKI PRZEBIEG. WARTO ZNAĆ ZAGROŻENIE, JAKIE GROZI NAM W WYNIKU ZAKAŻENIA!
1. DROGA ZAKAŻENIA
Wirus RSV szerzy się drogą kropelkową przy bliskim kontakcie z osobą zakażoną bądź z przedmiotami, które zostały zanieczyszczone wydzielinami osoby zakażonej. Do zakażenia dochodzi przez błonę śluzową nosa oraz przez spojówki, zaś czas pomiędzy zakażeniem a rozwojem choroby wywołanej wirusem wynosi od 2 do 8 dni.
Zakażenie wirusem RSV jest bardzo powszechne, zaś ani przeciwciała po przebytej chorobie, ani przeciwciała pochodzenia matczynego niestety nie chronią przed powtórnym zakażeniem.
Zakażenia wirusem RSV są szczególnie nasilone w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny.
2. KTO NAJCZĘŚCIEJ I NAJCIĘŻEJ CHORUJE
Wirus RSV jest wysoce zakaźny wśród osób w każdej grupie wiekowej, jednak w przypadku osób dorosłych, cieszących się dobrym zdrowiem przebieg choroby w wyniku zakażenia jest zazwyczaj bardzo łagodny i choroba ustępuje samoistnie.
Wśród grup ryzyka ciężkiego przebiegu choroby wywołanej wirusem znajdują się zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe:
- noworodki z niską masą urodzeniową,
- niemowlęta karmione sztucznie,
- dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną, wrodzonymi wadami serca, po przeszczepach i leczeniu onkologicznym,
- osoby dorosłe po przeszczepach i leczeniu onkologicznym oraz chorujące na astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc,
- dzieci i osoby dorosłe z niedoborami układu odpornościowego oraz chorzy przewlekle.
Przebieg zakażenia w przypadku dzieci i osób dorosłych z grup ryzyka jest z reguły ciężki i najczęściej wymaga podjęcia leczenia pacjenta w szpitalu, niejednokrotnie nawet w ramach intensywnej terapii.
3. OBJAWY I DIAGNOSTYKA ZAKAŻENIA
U starszych dzieci i osób dorosłych zakażenia RSV są zwykle skutkiem reinfekcji (szacuje się, że pierwsze zakażenie wirusem RSV dotyczy ponad 90% populacji i ma miejsce w okresie niemowlęcym) i mają bardzo zróżnicowany przebieg. Zakażenie może mieć przebieg bezobjawowy lub skąpo objawowy, ale może również prowadzić do zakażeń dróg oddechowych o umiarkowanym i ciężkim przebiegu (zwłaszcza w grupach ryzyka).
U małych dzieci zakażenie wirusem RSV przebiega zazwyczaj jako zakażenie dolnych dróg oddechowych: najczęściej jako zapalenie płuc lub oskrzelików, rzadziej tchawicy i oskrzeli.
W przypadku łagodnego przebiegu objawy przypominają zwykłe przeziębienie, któremu czasem może towarzyszyć zapalenie spojówek bądź zatok. Do typowych objawów zakażenia należą:
- wodnisty katar,
- wysoka gorączka,
- kaszel.
Zaś pojawienie się takich objawów jak trudności z oddychaniem, przyspieszenie oddechu, słyszalne przy oddychaniu świsty oraz spadek saturacji hemoglobiny poniżej 92% są sygnałem ciężkiego przebiegu choroby i jest bezwzględnym wskazaniem do natychmiastowego zgłoszenia się lekarza. W przebiegu chorób dróg oddechowych w wyniku zakażenia wirusem RSV częstym powikłaniem jest zapalenie ucha środkowego, ponadto sporadycznie dochodzi również do zapalenia mięśnia sercowego.
Potwierdzenie zakażenia wirusem RSV w warunkach laboratoryjnych może opierać się na:
- wyniku izolacji wirusa (długi czas oczekiwania na wynik sprawia, że metoda ta jest rzadko stosowana w diagnostyce),
- wykryciu antygenów lub kwasu nukleinowego wirusa (najczęściej stosowana metoda),
- badaniach serologicznych (stosowany w zasadzie wyłącznie w celach epidemiologicznych, wynik dopiero po zbadaniu 2 próbek surowicy, pobranych w odstępie14 dni) fazie ostrej i po około 2 tygodniach)
4. LECZENIE
W przypadku zakażeń wirusem RSV przebiegających łagodnie leczenie ogranicza się do odpoczynku, leczenia objawowego, przyjmowania właściwej ilości płynów i regularnej kontroli temperatury.
W razie zaostrzenia przebiegu choroby lub wystąpienia innych objawów koniecznie należy zgłosić się natychmiast do lekarza, bo w przypadku ciężkich zapaleń dróg oddechowych konieczna może być hospitalizacja i podjęcie terapii tlenowej lub wspomaganie oddychania.
Zdarza się również, że w takich przypadkach lekarze zalecają terapię przeciwwirusową rybawiryną lub kortykosteroidami, jednak ich skuteczność nie została jednoznacznie potwierdzona. Włączanie antybiotyków do terapii w przypadku chorób wywołanych wirusem RSV zaleca się wyłącznie w przypadku współistniejących nadkażeń bakteryjnych.
5. JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED RSV?
Kluczowymi sposobami na zapobieganie zakażenia wirusem RSV jest stosowanie podstawowych zasad higieny osobistej oraz unikanie dużych zbiorowisk ludzi. Bardzo ważna jest również troska o czystość pomieszczeń w których przebywamy i znajdujących się tam przedmiotów – częste wietrzenie, sprzątanie i dezynfekcja.
Należy unikać kontaktu z osobami zakażonymi lub z objawami chorobowymi mogącymi sugerować zakażenie, jeżeli zaś w naszym otoczeniu taka osoba się znajduje – ograniczmy kontakty do możliwego minimum, starajmy się zachować dystans 1,5-2 metry, używajmy w trakcie kontaktu środków bezpieczeństwa (maseczki, dezynfekcja rąk) i szczególnie zadbajmy o własną higienę i higienę w otoczeniu chorego.
Obecnie nie istnieje żadna szczepionka przeciw wirusowi RSV, prowadzone są natomiast prace nad stworzeniem szczepionki podjednostkowej, atenuowanej i polipeptydowej.
