Różowy Październik to globalna inicjatywa, której celem jest podnoszenie świadomości na temat raka piersi, promowanie badań profilaktycznych oraz wspieranie osób zmagających się z chorobą. Co roku, w październiku, organizacje, instytucje i media skupiają się na szerzeniu informacji o metodach zapobiegania, wczesnego wykrywania i leczenia tego najczęstszego nowotworu wśród kobiet. Rak piersi, wykryty we wczesnym stadium, jest wysoce wyleczalny.
- Różowy Październik to globalna inicjatywa podnosząca świadomość o raku piersi i znaczeniu profilaktyki.
- Regularne samobadanie, mammografia oraz wizyty u lekarza są kluczowe w wykrywaniu choroby we wczesnym stadium, co znacząco zwiększa szanse na wyleczenie.
- W Polsce programy profilaktyczne umożliwiają bezpłatne badania mammograficzne dla kobiet w wieku 45-74 lat.
- Profilaktyka ratuje życie – systematyczne badania są najlepszym sposobem na walkę z rakiem piersi.
Skąd wziął się symbol walki z rakiem piersi – różowa wstążka?
Historia kolorowych wstążek jako symboli świadomości rozpoczęła się od żółtej wstążki, która pojawiła się w amerykańskiej pieśni marszowej z 1917 roku, a w latach 40. stała się symbolem nadziei na powrót zaginionych. Penney Laingen, której mąż był zakładnikiem w ambasadzie USA w Teheranie, zainspirowana tą tradycją, zawiązała żółte wstążki wokół drzew, co później przekształciło się w narodowy symbol. W latach 90. wstążki zaczęły symbolizować walkę z różnymi chorobami, m.in. czerwona stała się znakiem walki z AIDS. Różowa wstążka, symbol walki z rakiem piersi, pojawiła się w 1990 roku na biegu charytatywnym w Nowym Jorku. Evelyn Lauder i Alexandra Penney przyczyniły się do rozpropagowania jej na szerszą skalę w 1992 roku.
Rak piersi w Polsce i na świecie
Rak piersi to najczęstszy nowotwór diagnozowany u kobiet na całym świecie. Statystyki są niepokojące, ale jednocześnie pokazują, jak wielką wagę ma wczesne wykrycie choroby:
- Na świecie: Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2020 roku na raka piersi zachorowało ponad 2,3 miliona kobiet. Stanowi on 24,5% wszystkich nowotworów u kobiet. Każdego roku z powodu raka piersi umiera ponad 685 tysięcy kobiet na całym świecie.
- W Polsce: Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w Polsce co roku diagnozowanych jest około 19 tysięcy nowych przypadków raka piersi. Ta liczba wzrosła o 50 proc. w ostatnich dwóch dekadach. Szacuje się, że rocznie z powodu tej choroby umiera ok. 7 tysięcy kobiet. Mimo że rak piersi najczęściej dotyka kobiet po 50. roku życia, coraz częściej diagnozuje się go u młodszych pacjentek.
Jak wykonać samobadanie piersi?
Regularne samobadanie piersi to jeden z kluczowych kroków w kierunku wczesnego wykrycia niepokojących zmian. Każda kobieta powinna co miesiąc wykonywać to proste badanie, najlepiej kilka dni po zakończeniu menstruacji, kiedy piersi są najmniej wrażliwe. Oto kroki samobadania:
- Obserwacja w lustrze: Stojąc przed lustrem, z rękami wzdłuż ciała, a następnie z uniesionymi rękami, należy obserwować piersi pod kątem wszelkich zmian w kształcie, rozmiarze, symetrii, kolorze skóry czy obecności wycieków z brodawek.
- Badanie na stojąco: Podczas kąpieli, przy użyciu mydła, można łatwiej badać piersi. Przy pomocy palców należy delikatnie, ale dokładnie, sprawdzić każdą pierś, wykonując okrężne ruchy od zewnętrznej części piersi ku brodawce.
- Badanie na leżąco: Leżąc na plecach, z jedną ręką za głową, należy drugą ręką zbadać pierś. Warto również delikatnie ucisnąć brodawkę, aby sprawdzić, czy nie pojawiają się wycieki.
Dlaczego regularne wizyty u lekarza są kluczowe?
Samobadanie to tylko jedna z form profilaktyki. Regularne wizyty u ginekologa lub onkologa oraz badania obrazowe, takie jak mammografia i USG, są niezwykle ważne, zwłaszcza dla kobiet po 40. roku życia. Wczesne wykrycie nowotworu znacząco zwiększa szanse na pełne wyleczenie.
- Mammografia: Zalecana dla kobiet po 40. roku życia, co 2 lata, choć w przypadku grup ryzyka (np. dziedziczne obciążenie nowotworem) oraz wieku powyżej 50 lat może być konieczna częściej.
- USG piersi: Badanie ultrasonograficzne jest rekomendowane dla młodszych kobiet oraz w sytuacjach, gdy mammografia nie daje jednoznacznych wyników.
W Polsce dostępne są także programy profilaktyczne, które oferują bezpłatne badania dla kobiet w określonym wieku. Od 1 listopada 2023 do z programu profilaktyki raka piersi może korzystać więcej kobiet niż w poprzednich latach. Panie w wieku 45-74 lat mogą bezpłatnie wykonać badania mammograficzne. Do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy zgłosić się do poradni, która wykonuje takie badania.
Profilaktyka ratuje życie
Różowy Październik to wyjątkowy czas, który przypomina nam, jak ważna jest profilaktyka i regularne badania w walce z rakiem piersi. Dzięki odpowiednim działaniom, zarówno indywidualnym (samobadanie, zdrowy styl życia), jak i medycznym (mammografia, USG, wizyty u lekarza), można zwiększyć szanse na wczesne wykrycie choroby i skuteczne leczenie. Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła się umieralności o 25 – 30%. To najlepszy dowód na to, że warto badać się systematycznie, aby nie dopuścić do rozwoju ewentualnej choroby. Pamiętajmy, że zdrowie jest w naszych rękach – dosłownie i w przenośni.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
