SZACUJE SIĘ, ŻE NIEDOKRWISTOŚĆ W POLSCE JEST PROBLEMEM AŻ 26% CIĘŻARNYCH KOBIET, 26% DZIECI DO PIĄTEGO ROKU ŻYCIA I NIECO PONAD 25 % KOBIET W WIEKU OD 15 DO 49 LAT. NIECO RZADZIEJ CHOROBA DOTYKA MĘŻCZYZN – CIERPI NA NIĄ OKOŁO 13% PANÓW. SPRAWDŹ, CZY CIEBIE RÓWNIEŻ DOTYCZY TEN PROBLEM!
KOGO DOTYCZY PROBLEM NIEDOKRWISTOŚCI?
Problemy z niedoborem żelaza przeciętnie dwa razy częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. Przyczyną tego jest menstruacja – każda miesiączka to utrata około 10-30 mg krwi. Ponadto problem poziomu żelaza dotyczy również często kobiet w ciąży – ma to związek z jednej strony ze zwiększonym zapotrzebowaniem żelazo (rozwijający się płód) z drugiej zaś z rozrzedzeniem krwi (w czasie ciąży organizm kobiety ma większą ilość płynów w organizmie).
Prawidłowy poziom stężenia żelaza może mieścić się w różnych przedziałach – wszystko tu zależy od cech indywidualnych każdego pacjenta: wieku, płci i stanu zdrowia. Ponadto stężenie żelaza ulega wahaniom w ciągu doby – najwyższe jest rano, a najniższe wieczorem. Ten czynnik również może to powodować całkiem spore wahania wyników badań.
Najczęściej jednak normy dla kobiet, mężczyzn i dzieci wyglądają następująco:
CZYM JEST NIEDOKRWISTOŚĆ?
Niedokrwistość charakteryzuje się niskim poziomem hemoglobiny, hematokrytu i czerwonych krwinek. Niedokrwistość może być związana nie tylko ze zbyt małą ilością żelaza, które dostarczamy organizmowi, ale również z trudnościami organizmu z przyswajaniem żelaza, która może być spowodowana m.in.:
• niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego,
• chorobami przewlekłymi,
• chorobami genetycznymi,
• chorobami autoimmunologicznymi,
• efektami ubocznymi stosowania niektórych leków,
• czynnikami toksycznymi.
JAKIE SA OBJAWY I DIAGNOSTYKA CHOROBY?
Do najczęściej spotykanych objawów niedokrwistości należą:
• bladość skóry i spojówek,
• bóle i zawroty głowy,
• zmęczenie, apatia, trudności z koncentracją, senność,
• niskie ciśnienie,
• zaburzenia rytmu serca (przyspieszenie <100 uderzeń/min.),
• łamliwe włosy i paznokcie, suchość skóry,
• tworzenie się tzw. zajadów w kącikach ust,
• pieczenie w jamie ustnej i przełyku,
• poczucie zimna.
Pojawienie się ich powinno być dla każdego sygnałem o konieczności wizyty u lekarza i wykonania podstawowych badań krwi. O niedokrwistości mówimy, gdy w badaniu morfologicznym otrzymujemy wyniki świadczące o zaniżonym poziomie hemoglobiny, hematokrytu oraz zmniejszonej liczbie erytrocytów.
JAKIE SA RODZAJE NIEDOKRWISTOŚCI I JAK WYGLĄDA LECZENIE?
Diagnoza rodzaju niedokrwistości może być postawiona wyłącznie przez lekarza, na podstawie wywiadu i badania lekarskiego oraz wyników specjalistycznych badań (podstawowe wśród nich to badania poziomu żelaza w surowicy oraz ferrytyny i transferryny). Wyróżnia się wiele rodzajów niedokrwistości. Dzieli się je na trzy grupy podstawowe:
• niedokrwistości spowodowane utratą krwi,
• niedokrwistości będące wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów,
• niedokrwistości związane ze skróconym czasem życia erytrocytów.
Leczenie niedokrwistości powinno być dostosowane do każdego pacjenta i powinno być prowadzone ściśle według zaleceń i pod kontrolą lekarza.
JAK POKONAĆ NIEDOKRWISTOŚĆ?
Żelazo najprościej dostarczać za pomocą diety.
Żelazo znacznie lepiej wchłania się z produktów pochodzenia zwierzęcego niż roślinnego.
Do najbardziej bogatych w ten minerał pokarmów odzwierzęcych zalicza się mięso (zwłaszcza wątróbka i podroby), zaś do pokarmów roślinnych warzywa (brukselka, fasolka, groch), grube kasze, pieczywo pełnoziarniste, orzechy oraz nasiona słonecznika i dyni.
Komponując swoją dietę trzeba również zwracać szczególną uwagę na jej różnorodność, zbilansowanie. Warto również pamiętać, że pokarmy bogate w witaminę C sprzyjają wchłanianiu żelaza (truskawki, czarna porzeczka, cytrusy, pomidory, kiszona kapusta, natka pietruszki), zaś mleko, żółtko jajka i herbata mają wpływ na obniżenie jego absorpcji przez nasz organizm.
Czasami jednak dieta nie wystarcza – wówczas trzeba sięgnąć po środki farmakologiczne. Robić to należy zawsze zgodnie ze wskazaniami lekarskimi i pod kontrolą. Preparaty zawierające żelazo dwuwartościowe są dostępne wyłącznie na receptę. W leczeniu stosuje się zazwyczaj tabletki, jedynie w warunkach szpitalnych żelazo może być podawane podaje się poprzez iniekcję. Kuracja farmakologiczna powinna trwać około 3-6 miesięcy. Tabletki przyjmujemy na czczo, na dwie godziny przed posiłkiem (w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych brzucha lub nudności można zażywać żelazo podczas posiłków).
Należy jednak pamiętać, że u osób chorych na anemię zarówno dieta jak i terapia farmakologiczna nie mogą być prowadzone nigdy na własną rękę. Przyczyną i konsekwencją niedokrwistości może być wiele poważnych chorób i dlatego regularna diagnostyka i kontrola lekarska oraz stosowanie się do zaleceń lekarza to obowiązkowy warunek skutecznego leczenia.
