WITAMINA B1, A NASZE ZDROWIE


NASZ EKSPERT:
Joanna Chrobak, mgr farmacji

WITAMINA B1 JEST NIEZBĘDNA DO PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA ORGANIZMU CZŁOWIEKA. WCHODZĄC W SKŁAD WAŻNYCH ENZYMÓW, WPŁYWA NA METABOLIZM ORAZ WSPIERA PRACĘ WIELU UKŁADÓW, M.IN. NERWOWEGO LUB SERCOWO-NACZYNIOWEGO. JAK ZAPOBIEC GROŹNYM NIEDOBOROM WITAMINY B1? CZY WARTO JĄ SUPLEMENTOWAĆ?

CHARAKTERYSTYKA WITAMINY B1

Witamina B1, nazywana również tiaminą, należy do związków rozpuszczalnych w wodzie. W ludzkim organizmie występuje w stanie wolnym oraz w formie fosforanów, spośród których największą rolę odgrywa pirofosforan tiaminy. Podstawowym sposobem na zaopatrzenie organizmu w odpowiednie ilości witaminy B1 jest dieta, uzupełniana w razie potrzeby dodatkową suplementacją.

NA CZYM POLEGA ROLA WITAMINY B1?

Witamina B1 wchodzi w skład wielu enzymów, katalizujących przemiany węglowodanów, białek oraz tłuszczów, dzięki czemu jest jednym z kluczowych czynników wpływających na metabolizm oraz pozyskiwanie energii. Prawidłowy przebieg wspomnianych reakcji biochemicznych umożliwia funkcjonowanie obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego oraz układu krążenia.
Do innych ważnych funkcji tiaminy należy udział w przekazywaniu impulsów nerwowych i syntezie neuroprzekaźników, regulacja produkcji insuliny w komórkach trzustki oraz neutralizacja wolnych rodników.

SKUTKI NIEDOBORU WITAMINY B1

Niedobór witaminy B1 związany jest najczęściej z niedożywieniem, zaburzeniami wchłaniania oraz chorobą alkoholową, znacząco obniżającą jej przyswajalność. Ponadto obniżenie poziomu tiaminy dotyczy częściej pacjentów leczonych lekami diuretycznymi, ze względu na wydalanie witaminy z moczem.
Początkowe objawy niedoboru witaminy B1 są niespecyficzne i obejmują ogólne osłabienie, obniżenie koncentracji oraz spadek masy ciała. Z czasem może dojść do rozwoju dwóch poważnych schorzeń – zespołu Wernickego-Korsakowa oraz choroby beri-beri.
Zespół Wernickego-Korsakowa charakteryzuje się zespołem objawów ze strony układu nerwowego. Zaliczamy do nich zaburzenia psychiatryczne, pogorszenie pamięci świeżej, a także niezborność ruchów. W przypadku choroby beri-beri, wyróżnia się dwie odmiany schorzenia:

  • suchą, w przebiegu której dochodzi do polineuropatii obwodowej
  • mokrą, charakteryzującą się objawami ze strony układu krążenia, m.in. tachykardią, obrzękami czy niewydolnością serca

Prawidłowy poziom witaminy B1 odgrywa również ważną rolę w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Badania udowodniły jej działanie neuroprotekcyjne i spowalaniające postęp patologicznych zmian w układzie nerwowym.

CZY WITAMINĘ B1 MOŻNA PRZEDAWKOWAĆ?

Witamina B1 jest dobrze tolerowana przez organizm, zaś jej nadmiar usuwany jest z moczem. Nie odnotowano dotychczas negatywnych skutków zdrowotnych, nawet w przypadku stosowania bardzo wysokich dawek.

ŹRÓDŁA WITAMINY B1 W ŻYWNOŚCI

Witamina B1 występuje powszechnie w żywności i bez trudu możemy zadbać o jej obecność w codziennej diecie. Dobrym źródłem tiaminy są przede wszystkim produkty pełnoziarniste, drożdże, orzechy, nasiona roślin strączkowych, a także mięso, zwłaszcza wieprzowina.

SUPLEMENTACJA WITAMINY B1

Zalecane spożycie witaminy B1 wynosi:

  • 1,1 mg w przypadku kobiet
  • 1,3 mg przypadku mężczyzn
  • 1,4 mg w okresie ciąży
  • 1,5 mg w trakcie karmienia piersią

W większości przypadków odpowiednio zbilansowana dieta wystarcza, by dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość tiaminy. W sytuacji potwierdzonych niedoborów oraz w grupach ryzyka możliwa jest dodatkowa suplementacja. Niższe dawki witaminy B1 występują w wielu preparatach dostępnych bez recepty, zarówno indywidualnie, jak i w połączeniu z innymi składnikami.
W przypadku poważnych zaburzeń, lekarz może zdecydować o terapii silniejszymi preparatami w formie tabletek lub iniekcji, wydawanych jedynie na receptę. Część z nich zawiera również inne witaminy z grupy B – pirydoksynę i cyjanokobalaminę.

Bibliografia:

  • Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 2020, s. 197-199
  • Pałasiewicz W., Tuszyński K., Witaminy i składniki mineralne, Wyd. Farmaceutyczne, Kraków 2021, s. 35-37
  • Bubko I., Gruber B., Anuszewska E., Rola tiaminy w chorobach neurodegeneracyjnych, Postepy Hig Med Dosw (online), 2015, 69, s.1096-1106

 

NAJNOWSZE PORADY

Najnowsze filmy


JAK I PO CO MIERZYĆ TĘTNO?

JAK I PO CO MIERZYĆ TĘTNO?

JAK URATOWAĆ LUDZKIE ŻYCIE?

JAK WYPOSAŻYĆ DOMOWĄ APTECZKĘ?

JAK WYPOSAŻYĆ DOMOWĄ APTECZKĘ?

Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
blog
post
page

Do góry
Skip to content