Każdy rodzic i opiekun dziecka w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym może skorzystać z naszego scenariusza zabawy “Zdrowy uśmiech”. Dzięki proponowanym aktywnościom poznawczym, plastycznym i ruchowym dzieci mają szansę nie tylko na poznanie kilku ważnych i ciekawych faktów o higienie jamy ustnej, ale również nauczą się prawidłowego mycia zębów i będą się świetnie bawić!

I

Zapoznaj się z treścią krótkiego artykułu o higienie jamy ustnej i profilaktyce próchnicy u dzieci. Zawarte w nim informacje przydadzą się do przeprowadzenia zajęć z dzieckiem. POBIERZ ARTYKUŁ >>>

II
Przygotuj:

– kilka zdjęć z dzieciństwa malucha, na których widać różne etapy wzrostu zębów,
– lusterko, obrany ze skórki twardy owoc lub warzywo (jabłko, marchewka itp.),
– ugotowane jajko,
– balon, czarny pisak, kartkę papieru, nożyczki, taśmę przezroczystą,
– jogurt naturalny, ulubiony owoc dziecka,
– kredki,

III

Wydrukuj kolorowankę POBIERZ GRAFIKĘ O HIGIENIE JAMY USTNEJ>>>. Jeżeli nie masz drukarki pobierz kolorowankę na komputer i przygotuj czystą kartkę.

Zajęcia rozpocznij od rozmowy z dzieckiem, w której opowiesz mu o etapach kształtowania się uzębienia u ludzi. Swoją opowieść możesz zilustrować zdjęciami, na których widać malucha bez zębów, z pierwszymi ząbkami mlecznymi, z pierwszymi zębami stałymi. Niech oglądanie zdjęć będzie dla Was okazją do wspomnień. Opowiedz dziecku o tym, kiedy pojawił się u niego pierwszy ząbek, jak wyglądała pierwsza szczoteczka do zębów itp. Wytłumacz mu dlaczego pierwsze ząbki nazywamy mlecznymi (pojawiają się w wieku, gdy głównym pokarmem dla dziecka jest mleko), zaś kolejne stałymi.

I

Następnie zachęć dziecko, aby przy użyciu lusterka obejrzało dokładnie swoje zęby, zwróć mu przy tym uwagę na to, że:

– zęby rosną w dwóch rzędach, pierwszy z nich jest usytuowany na szczęce górnej, drugi zaś na szczęce dolnej,
– policzcie razem zęby dziecka – sprawdźcie ile jest ząbków u góry, ile zaś na dole,
– zwróćcie uwagę na kształt zębów, opowiedz dziecku do czego służą siekacze (gryzienie i odgryzanie pożywienia), kły (przytrzymywanie i rozrywanie pożywienia) oraz trzonowce (żucie i mielenie pożywienia.

II

Zaproś dziecko do smacznej zabawy i pozwól mu sprawdzić w jaki sposób jego zęby radzą sobie ze swoimi zadaniami. Najpierw poproś dziecko aby tak jak zwykle ugryzło i zmieliło w zębach twardy owoc, potem zaś poproś, aby zrobiło to w inny sposób np. odgryzając trzonowcami, a mieląc siekaczami. Dzięki takiemu ćwiczeniu dziecko przekona się o roli poszczególnych zębów.

III

Zwróć uwagę dziecka, że jedzenie jest jedynym zadaniem, jaki mają wykonywać nasze zęby i nie wolno z nich korzystać jak z „narzędzi” – np. przytrzymując w nich zabawki, rozdzielając klocki, łupiąc orzeszki itp. Na przykładzie ugotowanego jajka opowiedz dziecku o budowie zębów. W tym celu przekrójcie ugotowane jajko (najlepiej nożem z piłką). Zwróć uwagę dziecka, ze jajko jest zbudowane z trzech warstw: jednej twardej i dwóch miękkich. Opowiedz nieco o nich.

– Szkliwo zęba jest bardzo twarde, jak skorupka jajka. Jego celem jest ochrona kolejnych, wewnętrznych warstw zęba.
– Pod szkliwem znajduje się zębina (białko jajka).
– Pod zębiną znajduje się miazga – jest to najwrażliwsza część zęba, dlatego też jest ona chroniona przez szkliwo i zębinę.

Przy okazji poznawania budowy zęba opowiedz dziecku o tym, w jaki sposób ząb może zachorować. Wspólnie wytnijcie fragment jajka – najpierw uszkadzając samą skorupkę, potem skorupkę i białko, na końcu zaś skorupkę, białko i żółtko – w ten sposób w łatwy sposób zilustrujesz dziecku, czym jest ubytek w zębie.

Opowiedz dziecku, jakie zachowania będą go chronić przed ubytkami w zębach (prawidłowa higiena, zdrowa dieta, regularne wizyty u stomatologa). Dzięki nim zęby będą zdrowe i silne.

IV

Opowiedz dziecku o tym, w jaki sposób odbywa się wymiana zębów mlecznych na stałe. Zapytaj dziecko, jak sądzi: dlaczego traci się zęby mleczne i na ich miejsce wyrastają stałe. Jeżeli dziecko nie potrafi wymyśleć odpowiedzi – postaraj się je ukierunkować, zadając dodatkowe pytania: „a czy dorosłemu człowiekowi byłoby wygodnie ugryźć jabłko, gdyby w swoich dużych ustach miał tylko 20 małych ząbków?”.

W zabawie plastycznej z balonem przeprowadź z dzieckiem następujące doświadczenie:

– nadmuchaj balon do połowy i zwiąż tak, aby móc go ponownie rozwiązać,
– pisakiem namalujcie na balonie buźkę (metodą kropka-kreska): oczy, nos i uśmiech 🙂
– wytnijcie z białego papieru 20 małych kwadratów (0,5 cm), a następnie przy pomocy taśmy przezroczystej przyklejcie każdy osobno, w równych i niewielkich odstępach wzdłuż linii ust, narysowanych na baloniku – po 10 na górze i na dole.
– Rozwiąż i nadmuchaj balon do końca. Zwróć uwagę dziecka jak śmiesznie wygląda teraz balonowa twarz – choć jest ona dużo większa to zęby cały czas są malutkie a pomiędzy nimi pojawiły się puste miejsca. Opowiedz dziecku, że właśnie tak śmiesznie wyglądaliby dorośli, gdyby nie wyrosły im stałe zęby.

V

Pobaw się z dzieckiem nadmuchanym balonem – podrzucajcie i łapcie go, proś dziecko aby spróbowało odbić balon głową, kolanem i stopą. Za prawidłowe wykonanie tych zadań nagrodź dziecko smakołykami: jogurtem naturalnym i ulubionymi owocami. Wspólnie przygotujcie małą przekąskę a w trakcie posiłku opowiedz dziecku o tym, jakie pokarmy należy zjadać, aby mieć zdrowe zęby.

VI

Po posiłku zachęć dziecko do wyszczotkowania zębów – zwróć uwagę aby dziecko zrobiło to porządnie, w miarę potrzeb wspieraj je w prawidłowym wykonaniu tych czynności.

VII

Na koniec zaproponuj dziecku wspólną zabawę przy kolorowance (GRAFIKA O HIGIENIE JAMY USTNEJ). Jeżeli nie masz wydrukowanej kolorowanki spróbujcie wspólnie stworzyć pracę o tematyce dbania o zdrowie zębów. Wykonaną pracę powieście w widocznym miejscu (np. w łazience), aby przypominała wszystkim domownikom, o tym, że trzeba dbać o zdrowy uśmiech!