NASZ EKSPERT: Joanna Chrobak, mgr farmacji
WITAMINA E JEST JEDNYM Z NAJLEPIEJ POZNANYCH PRZECIWUTLENIACZY, CHRONIĄCYCH NASZ ORGANIZM PRZED SZKODLIWYM DZIAŁANIEM NADMIARU WOLNYCH RODNIKÓW. JEJ KORZYSTNY WPŁYW NA KONDYCJĘ SKÓRY WYKORZYSTUJE TAKŻE PRZEMYSŁ KOSMETYCZNY. DLACZEGO WITAMINA E JEST TAK WAŻNA DLA ZDROWIA? KIEDY ROZWAŻYĆ JEJ SUPLEMENTACJĘ?
CZYM JEST WITAMINA E?
Pod pojęciem witaminy E kryje się osiem związków o zbliżonej strukturze, zaliczanych do tokoferoli i tokotrienoli. Choć posiadają cechy wspólne, np. rozpuszczalność w tłuszczach, różnią się między sobą przyswajalnością i aktywnością biologiczną. W praktyce, największe znaczenie dla naszego organizmu ma α-tokoferol, wykazujący silne działanie antyoksydacyjne.
WITAMINA E – NIEZBĘDNA DLA ZDROWIA I PIĘKNEJ SKÓRY
Witamina E jest jednym z najważniejszych przeciwutleniaczy. Dzięki swoim właściwościom, zapobiega peroksydacji lipidów, prowadzącej do uszkodzenia błon komórkowych, a także chroni strukturę DNA, co wiąże się z jej działaniem przeciwnowotworowym.
Dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy E jest elementem profilaktyki chorób układu krążenia. Jej działanie jest wielokierunkowe – hamuje powstawanie lipoprotein LDL i odkładanie blaszki miażdżycowej, chroni śródbłonek naczyń oraz zmniejsza agregację płytek krwi.
Wiele doniesień na temat witaminy E dotyczy jej korzystnego wpływu na płodność, zwłaszcza w kontekście jakości nasienia. Wiemy także, że jej obecność ma duże znaczenie dla prawidłowej pracy mięśni i aktywności komórek układu immunologicznego. Co więcej, udowodniono jej rolę w spowalnianiu procesów neurodegeneracyjnych.
Działanie antyoksydacyjne i odżywcze witaminy E znalazło również zastosowanie w produkcji kosmetyków. Jej regularne stosowanie pozwala zachować jędrność i odpowiednie nawilżenie skóry.
NIEDOBORY WITAMINY E
Ze względu na powszechne występowanie w żywności, niedobory witaminy E zdarzają się stosunkowo rzadko. Najczęściej dotyczą pacjentów, u których stwierdzono zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. W przypadku rozwoju niedoborów witaminy E może dojść do:
- neuropatii obwodowej
- zaburzenia pracy mięśni
- pogorszenia funkcji układu odpornościowego
- zaburzeń płodności
- obniżenia koncentracji
- pogorszenia kondycji skóry, nadmiernego rogowacenia naskórka
- opóźnienia procesu gojenia ran
W przypadku podejrzenia niedoboru witaminy E, warto oznaczyć jej poziom w laboratorium diagnostycznym.
CZY MOŻNA PRZEDAWKOWAĆ WITAMINĘ E?
Przedawkowanie witaminy E nie należy do częstych przypadków. Ze względu na jej zdolność hamowania agregacji płytek krwi, szczególną ostrożność powinni zachować pacjenci stosujący leczenie przeciwzakrzepowe. Stosowanie wyższych dawek powinno być zawsze uzgadniane z lekarzem.
WITAMINA E W CODZIENNEJ DIECIE
Zbilansowana i różnorodna dieta jest podstawowym sposobem na dostarczenie organizmowi odpowiedniej dawki witaminy E. W dużych ilościach znajdziemy ją w olejach roślinnych, pestkach dyni lub słonecznika, orzechach i migdałach. Warto sięgnąć także po zielone warzywa liściaste oraz tłuste ryby morskie.
SUPLEMENTACJA WITAMINY E
Normy wystarczającego spożycia witaminy E wyraża się za pomocą mg równoważnika α-tokoferolu. Według wytycznych wynosi:
- 8 mg w przypadku kobiet
- 10 mg w przypadku mężczyzn
- 10 mg w okresie ciąży
- 11 mg w trakcie karmienia piersią
W większości przypadków odpowiedni jadłospis wystarcza, by pokryć zapotrzebowanie na witaminę E. Ponadto w aptece dostępny jest szereg preparatów, w których występuje samodzielnie lub w skojarzeniu z innymi składnikami, m.in. witaminą A, kwasami omega, tranem lub selenem.
W sytuacji potwierdzonego niedoboru witaminy E, wyniki badań zawsze konsultujmy z lekarzem. W określonych przypadkach może on zalecić wyższą dawkę, dostępną jedynie na receptę.
Bibliografia:
- Pałasiewicz W., Tuszyński K., “Witaminy i składniki mineralne”, Wyd. Farmaceutyczne, Kraków 2021, s. 27-29
- Milanovic B., Witamina E – co kryje świat tokoferoli?, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 3/2016
